Dili, 17/06/2020, Efeitu husi pandemia Corona virus disease (COVID-19)  kuaze País hotu  iha mundu preokupa ho kondisaun ne’e, ho nune’e, iha país barak inklui Indonézia aplika limita ba atividade no husu atu ema hakmatek iha idak-idak nia uma nune’e, atividade edukasaun mós hetan impaktu boot husi pandemia Covid-19 ne’e, tanba maioria Universidade iha Indonézia  limita atividade aprendizajén iha aula laran.

Atu  hatene kona-ba situasaun ne’ebé Bolseiru sira enfrenta, Media FDCH konsege halo intervista via aplikasaun whatsapp ho Bolseirus sira ne’ebé finansia husi  FDCH no hala’o hela sira ninia estudu iha Institut Teknologi Sepuluh Nopember Surabaya  (ITS) no Unversitas Udayana Bali (UNUD)  hodi buka hatene no akompaña nafatin estudante sira nia kondisaun atuál.

Bazeia ba  entrevista ne’ebé ekipa Media  FDCH halo ho bolseirus sira, konsege rekolla informasaun lubuk ida ne’ebé hato’o husi Bolseiru sira katak dadaun ne’e sira hotu nafatin iha kondisaun ne’ebé mak diak tuir situasaun ne’ebé mak iha no estudante hirak ne’e mós hato’o katak sira nafatin kumpre regras sira ne’ebé mak fó sai husi Organizasaun Saúde Mundial (WHO-sigla Ingles), governu no ministeriu saude rasik, hanesan hela iha uma, uza maskra wainhira la’o sai no fase liman  no uza  hand sanitizer, hodi prevene transmisaun Covid – 19 nian.

“Ha’u ho kolega hotu nia kondisaun di’ak deit laiha ida mak hatudu sintomas ou moras durante pandemia Covid-19 ne’e, maneira ne’ebé mak ami uza hodi hadook an husi Covid-19 mak ami fokus liu ba prevensaun hanesan sempre uza masker wainhra ami sai, aplica distância social, sempre fase liman ho sabaun, uza hand sanitaizer no kontrola hahán”. Haktuir Merlinde da Costa Freitas, estudante Medicina Veterinária, Universidade Udayana Bali.

Estudante bolseirus ne’e espresa katak sira mós nafatin hala’o sira nia estudu  hanesan bain-bain maibé la’ós ona tama iha aula maibé prosesu aprendizajen barak liu uza sistema Online, tantu  aulas , pratika no ezame liu hosi online ne’ebé prepara hosi Universidade  atu fasilita estudante sira kontinua hala’o estudu iha situasaun  Covid-19 ida ne’e.

Merlinda mós hatete katak kona-ba pagamentu ba sira nia Orsamentu ba Bolsa Estudu durante Estadu Emerjénsia iha Timor-Leste no mós situasaun ne’ebé dadaun ne’e Nasaun Indonézia hasoru relasiona ho Pandemia COVID-19 nian, la’o diak deit no osan nafatin tama hanesan bain-bain no la iha influênsia tanba sira simu osan ba fulan tolu nian.

iha oportunidade ne’e Merlinda mós espresa katak pandemia Covid-19 ne’e afeita liu ba sira nia Estudu tuir nia katak buat barak labele la’o hanesan buat ne’ebé sira planeia hotu ona.

“Buat ne’ebé afetadu liu husi pandemia ida ne mak ami nia estudu, buat barak labele lao hanesan buat ne’ebe ami planea hotu ona, ami nia aulas, praktika, estagiu tenke muda hotu ba online no ida ne halo ami lakon teb-tebes, Balun ne’ebe komesa atu halao ona peskiza tenke para tanba deit pandemia ida ne, no mos ami nia kondisaun psicologia tanba iha mudansa boot tebes ba ami nia aktividade loron-loron no ami presija tebes adapta an ba kondisaun foun ida ne”. hateten Merlinde da costa Freitas, estudante medicina veterinária, universidade Udayana Bali

Aleinde Marlinde equipa Media FDCH mós kontinua dada lia ho Estudante Bolseirus seluk ho naran Agostinho Moreira Belo ne’ebé dadaun ne’e hala’o mós Estudu iha UNUD Bali ho área Estudu Medisina Veterinaria. Durante iha dada lia ne’e, Agostinho hatete katak dadaun ne’e nia no kolega sira seluk ne’ebé mós núdar Bolseirus husi FDCH nian hotu-hotu iha kondisaun ne’ebé mak diak deit.

“ Ami hotu nia kondisaun atual agora dadaun ne’e diak hotu no la iha mak afeta ba COVID-19,ami nia atividade Estudu la’o ho normal (la feriadu) maibé uza sistema aprendizajén Online no grasas adeus ami nain sanulu iha ne’e diak deit”. Hatete Agostinho Moreira Belo Estudante Medicina Veterinária.

Iha dada lia ne’e Agostinho mós hato’o katak kona-ba pagamentu ba sira nia Bolsa Estudu durante iha situasaun ida ne’e buat hotu la’o ho diak deit tuir tempu no la iha failansu ruma ba pagamentu.

Iha oportunidade ne’e Bolseirus FDCH nian ho naran Dionisio Guterres da Silva ne’ebé hala’o nia Estudu iha área Teknik Mesin, hatete nia ho nia kolega sira nia  kondisaun saúde diak deit.

“Ha’u pessoal ate a data kondisaun normal hela nune’e mos ho kolega sira seluk, maske antes ne’e iha kolega balun ne’ebé mak moras maibe moras seluk fali no oras ne’e kondisaun diak hotu.” Hateten Dionisio Guterres da Silva Estudante Teknik Mesin ITS Surabaya.

Deonisio haktuir liu tan katak atividade non- akademiku seluk ne’ebé mak nia tuir durante ne’e mak webminariu ka seminariu sira ne’ebé realiza mós uza dalan Online deit, tuir nia alternativu aprendizajén nian ne’ebé sira utiliza durante situasaun COVID-19 ne’e mak utiliza media online, no sira komesa utiliza desde loron 15 fulan marsu tinan 2020.

“Ami komesa utiliza media online ba prosesu aprendizajén ne’e komesa iha dia 15 Março 2020 to’o semester ne’e finaliza iha fim de Maio 2020 ka remata ona iha semana kotuk ba, agora dadauk ami ferias ona,  tuir kalendariu akademika ITS nia katak sei komesa fali semester ganjil (semester 7) iha fim de Agostu 2020”. Hateten Dionisio Guterres da Silva Estudante Teknik Mesin ITS Surabaya.

Iha oportunidade ne’e Deonisio hato’o mós katak ba semester tuir mai sira sei utiliza nafatin sistema online ou la uza ona, ida ne’e nia seidauk iha informasaun ruma ne’ebé mak klaru no sira nafatin hein informasaun husi parte universidade. Haree ba informasaun ne’ebé mak espalla iha Indonézia rasik katak agora dadaun ne’e implementa hela New Normal no tuir Deonisio ida ne’e implementa uluk ba sidade sira ne’ebé kazu foun COVID-19 la iha ona ou menus ona. Bainhira New normal implementa entaun atividade sei normal hikas fali, katak sira sei ba hikas eskola hanesan bain-bain.

“Relasiona ho situasaun ne’e buat ne’ebé afeta mai hau pesoal mak maneira aprendizajén virtual ne’e tanba maneira hanorin husi maneira konvensional rasik dosente hanorin halo esplikasau diak liu maibe iha maneira virtual dosente fahe materia haruka estuda mesak no halo kedas exame liuliu materia sira iha relasaun ho matematika”. Haktuir Deonisio

Deonisio mós haktuir katak moris ho situasaun pandemia ne’e halo nia tur la hakmatek iha fatin tanba dok husi familia no familia rasik preokupa tebes ba nia no ida ne’e halo nia hanoin barak.

Iha parte seluk Marcelina Francisca Lopes ne’ebé mós núdar Bolseirus FDCH nian ne’ebé oras ne’e  hala’o hela estudu iha area Teknik Biomedik iha  ITS haktuir mós katak kondisaun atual sira nian hotu-hotu diak deit no saudavel, husi parte universidade mós fo nafatin atensaun ne’ebé masimu ba sira no nafatin ajuda sira liu husi fahe Maskra ba sira, fahe hand sanitizer, no husi parte universidade mós prepara hahan hodi azuda Estudante sira hotu ne’ebé mak hela besik iha areador universidade no mós estudante sira ne’ebé hela iha asrama ITS nian.

“Husi kampus mos foin daudaun prepara hahan hodi ajuda estudante sira hotu ne’ebe hela deit iha asrama ITS, no ami feto nain 3 maka simu ha’u rasik, Azinha,Valeria, simu hahan durante semana 2 nian laran. No husi kampus mos prepara Binkisan Lebaran, osan Rp. 100.000  ne’e mos khusus ba estudante ne’ebe hela iha asrama ITS. Husi estudante bolseiru departamentu Biomedik nian hetan osan Rp. 200.000 ba ami nain 2 ne’ebe sei iha Surabaya. Estudante Teknik Linkungan hetan Sembako husi kampus”. Hateten Marcelina Francisca Lopes nudár Bolseirus FDCH iha ITS.

Aleinde atividade Eskola Online, Marcelina haktuir katak sira iha mós atividade seluk ne’ebé sira halo mak hanesan servisu núdar Voluntariu iha Universidade hanesan ajuda halo APD (equipamentu protezidu) ‘Faceshield’ ne’ebe bele uza ba Pandemia COVID-19 nian.

Marcelina haktuir liutan katak sira balun mós hala’o atividade kuda modo ruma atu nune’e labele sente baruk iha uma, no mós halo ezersísiu ruma iha uma hodi bele hetan saúde ne’ebé diak nafatin no mós atu labele senti kolen, nia haktuir mós katak iha momentu ida nune’e nia mós aproveita buka referénsia sira ka informasaun ruma oinsá atu halo estájiu inklui komunika ho dosente sira no mós kolega eskola sira seluk via media sosiál.

Uainhira husu kona-ba oinsá ho sira nia pagamentu bolsa Estudu durante ne’e no resposta ne’ebé mak Marcelina hatan la dook husi nia maluk Estudante Bolseiru sira seluk, iha ne’e Marcelina haktuir katak pagamentu ba sira nafatin la’o ho normal.

Iha konversa ne’e Marcelina espresa mós nia sentimentu tauk relasiona ho situasaun COVID-19 ne’ebé aumenta ba bei-beik iha rai Surabaya-Indonézia, tuir nia katak ema barak sei kontinua la’o sai nafatin no susar atu kontrola inklui la kumpri ba regra ne’ebé mak fo sai husi Governu Indonézia. Nia mós hatutan tan katak sira senti tauk tanba uanhira sira nia hahan hotu no obriga sira tenke sai hikas ba sosa. Antes atu taka dada lia ho Marcelina Estudante Bolseirus FDCH ne’ebé oras ne’e daudaun hala’o hela Estudu iha ITS ne’e, lori nia kolega sira hotu nia preokupasaun ne’ebé sira espresa liu husi aplikasi whatsapp na Media FDCH katak dadaun ne’e Surabaya sai nudár Zona Metan (Black Zone) ba COVID-19 entaun sira husu ba oin ne’e oinsá ho FDCH nia Planu ba sira ne’ebé mak sei iha Surabaya.

Entretantu FDCH kontinua nafatin fó asisténsia ba bolseiru  sira no kontinua mantein komunikasaun ho sira hodi buka hatene kondisaun bolseiru sira nian durante situasaun pandemia (Covid-19)     (Média_FDCH)

Related Post :


Total Viewer : 2886 Views || Category: Notisia